Het UO Basiszorg gaat na wie wel of niet verzekerd is. Tevens wordt er controle gedaan op ingezetenen, werkgevers, werknemers, zelfstandigen, zorgverzekeraars en dienstverleners. Eveneens op mensen die niet verzekerd zijn wordt er controle uitgevoerd, waarna deze worden geïnformeerd over de wet BZV om zich te laten verzekeren.
Het UO Basiszorg kan controle uitoefenen op werkgevers of zorgverzekeraars of dienstverleners om na te gaan als zij zich houden aan de bepalingen in de wet BZV. In dat kader doet het UO Basiszorg volgens artikel 15 lid 1 ook aan consumentenbehartiging.